W większości krajów UE obowiązują przepisy dotyczące przemocy ze względu na płeć lub orientację seksualną. Jednak walkę z przemocą ze względu na płeć utrudnia brak wspólnej definicji tego typu przemocy na szczeblu UE i wspólnych zasad rozwiązywania tego problemu. Dlatego Parlament Europejski wielokrotnie apelował o nowe przepisy UE w tej sprawie.

Ofiarami są głównie kobiety i dziewczęta, ale przemoc może również dotyczyć mężczyzn. Osoby LGBTIQ+ są również często celem ataków. To ma negatywne konsekwencje zarówno na poziomie indywidualnym, jak i rodzinnym, społecznym i ekonomicznym.

Aby lepiej zwalczać przemoc ze względu na płeć we wszystkich krajach UE, we wrześniu 2021 r. posłowie do PE wezwali Komisję Europejską do uznania jej za przestępstwo w świetle prawa UE, obok terroryzmu, handlu ludźmi, cyberprzestępczości, wykorzystywania seksualnego i prania pieniędzy. Umożliwiłoby to wprowadzenie wspólnych definicji prawnych, norm i minimalnych sankcji karnych w całej UE.

Inicjatywa jest następstwem apelu z lutego, kiedy Parlament zażądał utworzenia dyrektywy UE w sprawie zapobiegania i zwalczania wszelkich form przemocy ze względu na płeć. Przy tej okazji posłowie podkreślili potrzebę opracowania protokołu UE w sprawie przemocy ze względu na płeć w czasach kryzysu, aby rozwiązać ten problem i wspierać ofiary przemocy domowej. Usługi takie jak telefony zaufania, bezpieczne zakwaterowanie i opieka zdrowotna dla ofiar powinny być uwzględnione w planie jako „podstawowe usługi” w każdym kraju UE, przekonywał Parlament.

Przemoc ze strony partnerów, która nasiliła się podczas pandemii, ma wpływ na całą rodzinę. W październiku 2021 r. Parlament wezwał do podjęcia pilnych działań dla ochrony ofiar w sporach o opiekę nad dziećmi, w których podejrzewa się przemoc, oraz stwierdził, że przesłuchania powinny być prowadzone w środowisku przyjaznym dla dzieci przez przeszkolonych profesjonalistów. Posłowie zaapelowali również do krajów UE o pomoc ofiarom w osiągnięciu niezależności finansowej, co pomogłoby im wyjść z przemocowych związków.

Szacuje się, że 22% kobiet doświadczyło fizycznej i/lub seksualnej przemocy ze strony obecnego lub poprzedniego partnera, a 43% przemocy psychologicznej; większość przypadków nie jest zgłaszana.

Pandemia koronawirusa doprowadziła również do dramatycznego wzrostu przypadków przemocy wobec kobiet w mediach społecznościowych i ogólnie w internecie. W grudniu 2021 r. posłowie do PE zwrócili się do UE o przyjęcie wspólnej definicji cyberprzemocy ze względu na płeć i uznanie jej za przestępstwo, ze zharmonizowanymi minimalnymi i maksymalnymi karami dla wszystkich krajów. Wezwanie opiera się na sprawozdaniu z 2016 r. dotyczącym nękania w internecie.

Wśród działań, które powinny być karalne, Parlament wymienia cybernękanie, cyberprześladowanie, naruszenia prywatności, nagrywanie i udostępnianie zdjęć napaści na tle seksualnym, zdalne sterowanie lub nadzór (w tym aplikacje szpiegowskie), groźby i nawoływanie do przemocy, seksistowska mowa nienawiści, bezprawny dostęp do wiadomości lub kont w mediach społecznościowych, naruszenie zakazów komunikowania się nałożonych przez sądy i handel ludźmi.

Priorytetem politycznym pozostaje sfinalizowanie przystąpienia UE do konwencji stambulskiej Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Wszystkie kraje UE przystąpiły do konwencji, ale niektóre jeszcze jej nie ratyfikowały. W styczniu 2021 r. Parlament z zadowoleniem przyjął zamiar Komisji Europejski w sprawie zaproponowania środków służących osiągnięciu celów konwencji stambulskiej w 2021 r., jeśli niektóre państwa członkowskie nadal będą blokować jej ratyfikację przez UE.

Parlament przyjął prawa i rezolucje w celu wyeliminowania okaleczania żeńskich narządów płciowych na całym świecie. Chociaż praktyka ta jest nielegalna w UE, a niektóre państwa członkowskie wnoszą sprawę do sądu nawet wtedy, gdy ten proceder został wykonany poza granicami danego kraju, szacuje się, że około 600 000 kobiet mieszkających w Europie zostało poddanych okaleczeniu narządów płciowych, a kolejne 180 000 dziewcząt jest narażonych na wysokie ryzyko w 13 krajach europejskich.

W 2019 r. the Restorers, grupa pięciu uczennic z Kenii, która opracowała aplikację pomagającą dziewczynom radzić sobie z okaleczaniem żeńskich narządów płciowych, została nominowana do parlamentarnej Nagrody im. Sacharowa za wolność myśli.

Parlament przyznał Nagrodę im. Sacharowa w 2014 r. kongijskiemu ginekologowi dr Denisowi Mukwege za pracę z tysiącami ofiar zbiorowych gwałtów i brutalnej przemocy seksualnej w Demokratycznej Republice Konga.

Źródło: Parlament Europejski